Slag bij Warns in 1345

FRL: De Slach by Warns wie in fjildslach yn de Frysk-Hollânske oarloggen tusken greve Willem IV fan Hollân en de Friezen dy’t op 26 septimber 1345 barde en yn in eklatante oerwinning foar de Friezen einige. Foar in part fan de Friezen is de jierlikse betinking fan de slach wichtich. In soad prate fan de Slach by Starum, wat korrekter is, omdat Warns net neamd wurdt yn de histoaryske boarnen.

De Hollanners ûnder wa ek Willem syn omke, hear Jan van Beaumont, fearen út Enkhuzen wei mei in float de Sudersee oer en lânen by Starum en Laaxum. Se woene it Sint-Oldulphuskleaster by Starum feroverje en brûke as fêsting. De Hollânske ridders droegen in harnas, mar hiene gjin hynders, omdat dêrfoar gjin romte wie oan board fan ‘e skippen, dy’t fol laden wiene mei wurkfolk, boumateriaal en foarrieden. De troepen fan graaf Willem stutsen it ferlitten Laaksum en Warns yn ‘e brân en lutsen op nei Starum. By Warns waarden se oanfallen troch de pleatslike befolking. Troch harren swiere harnassen wiene se gjin partij foar de razende boeren en fiskers. De flechtwei dy’t de ridders keazen, late nei it Reaklif. Yn it sompige lânskip by it klif waarden de Hollanners ferslein. Ek graaf Willem kaam ûnder de slach om it libben. Doe’t de troepen fan de hear fan Beaumont yn Starum hearden wat der bard wie, flechten se nei de skippen, achterfolge troch de Friezen. Mar in lytse groep oerlibjenden kaam yn Amsterdam oan.

Nei de Twadde Wrâldoarloch is der troch in grut groep minsken lân oankocht dêr’t sûnt dy tiid de stichting it behear oer hat. Doe’t der in grutte swerfstien as monumint pleatst mei dêrop de bekende tekst ‘leaver dea as slaef’.

Op sneon 27 septimber 2025 is om 13:45 oere de betinking op it Reaklif. Sjoch foar mear ynformaasje op www.slachbywarns.frl of nim kontakt op mei Stifting Slach by Warns troch te mailen nei ynfo@slachbywarns.frl.


NL: De Slag bij Warns was een veldslag in de Fries-Hollandse oorlogen tussen graaf Willem IV van Holland en de Friezen die op 26 september 1345 plaatsvond en in een eclatante overwinning voor de Friezen eindigde. Voor een gedeelte van de Friezen is de jaarlijkse herdenking van de slag belangrijk. Velen spreken van de Slag bij Stavoren (Slach by Starum), wat correcter is, aangezien Warns niet genoemd wordt in de historische bronnen.

De Hollanders onder wie ook Willems oom, heer Jan van Beaumont, voeren vanuit Enkhuizen met een vloot de Zuiderzee over en landden bij Stavoren en Laaxum. Ze wilden het Sint-Oldulphusklooster bij Stavoren veroveren en gaan gebruiken als vesting. De Hollandse ridders droegen een harnas, maar hadden geen paarden, omdat daarvoor geen ruimte was aan boord van de schepen, die waren volgeladen met werkvolk, bouwmateriaal en voorraden. De troepen van graaf Willem staken het verlaten Laaxum en Warns in brand en trokken op naar Stavoren. Bij Warns werden ze aangevallen door de plaatselijke bevolking. Door hun zware harnassen waren ze geen partij voor de woedende boeren en vissers. De vluchtweg die de ridders kozen, leidde naar het Roode Klif. In het moerassige landschap bij het klif werden de Hollanders verslagen. Ook graaf Willem kwam tijdens de slag om het leven. Toen de troepen van de heer van Beaumont in Stavoren hoorden wat er was gebeurd, vluchtten ze naar de schepen, achtervolgd door de Friezen. Slechts een kleine groep overlevenden kwam in Amsterdam aan.

Na de tweede wereldoorlog is er door een grot groep mensen land aangekocht waar sinds die tijd de stichting het beheer over heeft. Toen er is er een grote zwerfkei als monument geplaatst met daarop de bekende tekst ‘leaver dea as slaef‘.

Op zaterdag 27 september 2025 is om 13:45 uur de herdenking op het Rode Klif of ook wel Roode Klif. Kijk voor meer informatie op www.slachbywarns.frl of neem contact op met Stifting Slach by Warns door te mailen naar ynfo@slachbywarns.frl.